World Justice Project (WJP) 102 ülkenin değerlendirildiği 2015 Açık Yönetim Endeksi raporunu yayınladı. Endeks, yasalar ile kamu bilgisinin açık ve erişilebilir olması, bilgi edinme hakkının kullanılması, sivil katılım ve şikayet mekanizmaları olmak üzere ülkeleri 4 başlıkta değerlendiriyor. Endeks’te İsveç, Yeni Zelanda, Norveç, Danimarka ve Hollanda açık yönetim alanında üst sıralarda yer alıyor.
Türkiye bu Endeks’ te 102 ülke arasında 0,45 notuyla 82. sırada yer alırken en düşük puan aldığı başlık ise sivil katılım oldu. Endeks kapsamında İstanbul, İzmir ve Ankara’ da yapılan anket çalışmalarında bilgi edinme hakkı konusundaki farkındalık %25 düzeyinde kaldı. Endeks sonuçlarına göre ankete katılan vatandaşların hakları ve kamu harcamaları konusunda yeterince bilgilendirilmediğini düşündüğü de görülüyor.
Bu tablo 2011 yılında kurulan Açık Yönetim Ortaklığı’na katılan Türkiye’nin açık yönetim konusunda son yıllarda herhangi bir ilerleme kaydedemediğinin bir göstergesi. 2011 yılında Ortaklığa üye olan Türkiye bir Eylem Planı hazırlamıştı. Eylem planı 3 başlık içeriyordu: Kamuoyu ile Bilgi Paylaşımı; Politika Yapma ve Karar Alma Süreçlerine Katılım ve Etkin İşbirliği; ve Farkındalık Artırıcı Faaliyetler Düzenlenmesi ve Taraflar Arasında Diyaloğun Artırılması.
Bu başlıklar kapsamında Türkiye;
❖ www.saydamlik.gov.tr ismiyle bir web portalı kurulması, bu portal üzerinden şeffaflık, dürüstlük, hesap verebilirlik ve yolsuzlukla mücadele alanlarına ilişkin sürdürülen çalışmaların paylaşılması, vatandaşlardan yasa taslakları ve bu alanlardaki düzenlemelere ilişkin değerlendirmelerin alınması;
❖ Kamuda Şeffaflık ve Açıklık Danışma Platformu oluşturulması, sivil toplum ve özel sektör gibi farklı alanlardan temsilciler ile yılda en az bir toplantı gerçekleştirilmesi, ilerleme raporlarının hazırlanması;
❖ Yolsuzluğa açık risk alanlarının tespiti ve gerekli tedbirlerin alınması;
❖ Bürokratik engellerin azaltılması;
❖ Yolsuzlukla mücadelenin etkinliğinin anket gibi çalışmalar aracılığıyla ölçülmesi;
❖ www.harcama.gov.tr ismiyle bir web portalı kurularak kamu harcamalarında şeffaflığın sağlanması;
❖ Vatandaşların politika yapma süreçlerine aktif katılımı için www.duzenleme.gov.tr ismiyle bir web portalı kurulması;
❖ Elektronik ihale yapılmasını sağlayacak bir sistemin pilot uygulamalarının gerçekleştirilmesini taahhüt etmişti.
2014 yılında Bağımsız Raporlama Mekanizması (Independent Reporting Mechanism) tarafından 43 ülke için ilk eylem planlarına dair ilerlemenin değerlendirildiği raporlar hazırlanmıştır. Türkiye’de açık yönetim taahhütlerine dair değerlendirmeye alınacak bir gelişme kaydedilmediği gerekçesi ile bu rapor hazırlanamamış, hükümete 2.eylem planı döneminde de ilerleme kaydedilmediği takdirde Türkiye’nin üyelik kriterlerine uyumunun gözden geçirilereceğine dair bildirim yapılmıştır.
2015-2018 dönemi için yayınlanan takvime göre, 2015 yılı Temmuz ayına kadar Türkiye için bağımsız ilerleme raporunun hazırlanması ve hükümetin sivil toplumla işbirliği içinde 2. eylem planını hazırlaması beklenmektedir.
2.eylem planı hazırlıklarına ilişkin şu ana kadar ülke gündemine yansıyan bir gelişme bulunmaması ve WJP Açık Yönetim Endeksi raporunun bulguları Türkiye’nin Açık Yönetim Ortaklığı üyeliğinin geleceği konusunda ise oldukça kaygı verici.
