Hukuk devleti ilkesine, basın özgürlüğüne ve toplumun bilgi edinme hakkına yönelik ihlaller açısından durum gitgide kötüleşmektedir. Basın özgürlüğü endeksinde 180 ülke arasında 157. sıradayız. Cezaevinde en çok gazetecinin olduğu ülke Türkiye. Zenginlerin ve siyasetçilerin yurt dışındaki para ve malvarlıklarını konu alan “Paradise Papers” belgelerini yayınladığı için dünya üzerinde yargılanan ve ceza alan tek gazeteci Türk.
Gün geçmiyor ki bir gazeteci yaptığı haber nedeniyle, bir yazar yazdığı kitap nedeniyle ya da bir yurttaş eleştirilerini, düşüncelerini ifade ettiği için yargılama, gözaltı ve tutuklama kararları ile karşılaşmasın.
Düşünce ve basın özgürlüğü, Anayasamızın 26., 27. ve 28. Maddelerinde koruma altına alınmış. Bu maddelerde basın ve düşünce özgürlüğünün sınırlanmasına ilişkin istisna olarak kabul edilmesi gereken durumlar genel uygulama hâlini almış durumda.
Hemen her ortamda yapılan düşünce ve haber aktarımı, kamu otoritesince “devletin iç ve dış güvenliğini, ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü tehdit eden veya suç işlemeye ya da ayaklanma veya isyana teşvik eder nitelikte” kabul edilebiliyor. Bu nedenle internet sitelerine erişim engelleniyor, haber yasakları getiriliyor, gazeteciler veya düşüncesini açıklayanlar gözaltına alınıp tutuklanıyor.
Birçok gazetenin toplumun genelini etkileyen olaylar karşısında aynı manşetler ile çıkması, yayın yönetmenlerinin bu konuda talimat aldıkları kuşkusunu uyandırıyor. “Özgür basın iyi ya da kötü olabilir ama özgürlük olmayınca basın ancak ve ancak kötü olacaktır.”
Basın organlarının kamu otoritesine destek veren ve kamudan iş alan grupların elinde yoğunlaşması, haber niteliğini, nesnelliğini ve tarafsızlığını olumsuz etkiliyor.
Basın özgürlüğünün ve düşünceyi açıklama hürriyetinin demokrasinin vazgeçilmez ilkeleri olduğunu, özgür basının temel işlevinin, nesnellikten uzak bir “milli birlik, beraberlik ve çıkarlar” tanımına hizmet etmek değil, halkın doğru haber alma hakkını hayata geçirmek ve siyasal iktidarı denetlemek olduğunu düşünüyoruz. Bu nedenle basın özgürlüğüne getirilen tüm kısıtlamaları ve hukuksuz uygulamaları kınıyoruz.
