Derleyen: Zeynep Ece Uyarer
Sosyal girişimciler günümüzde yenilikçi fikirleriyle birçok zorluğun üstesinden gelinmesinde büyük rol oynuyor ve yarınlar için sürdürülebilir çözümler üretiyorlar. Arkadaşlarımız, Uluslararası Yolsuzlukla Mücadele Konferansı (IACC)’nda bu tür fikirlere fon sağlayabilmek için bir sosyal girişimcilik inisiyatifi başlattı. Sizlere sosyal girişimcilerin büyük fikirlerini büyük değişimlere nasıl dönüştürdüğünü anlatan iki güzel hikaye sunuyoruz.
Moldova’da ev Sahibi olmak
Moldova’da ev sahibi olmak isteyenleri bekleyen bir diğer güçlük ise inşaat firmalarının konutları teslim etmeden ortadan kaybolması. Öyle ki tüm yatırımlarını ev sahibi olabilmek için yapan , Moldava’ya geri döndüklerinde ev sahibi olmak için yurt dışında çalışan Moldovalı’larının inşaat firmaları tarafından kandırılmaları çok sık görülüyor. Anticorruption Centre of Moldova’nın farkettiği 50 adet bitirilmemiş dosya ve 300 e yakın dolandırılmış yatırımcı var.
Televizyon reklamlarında, bilboardlarda boy gösteren inşaat firmalarının belirtilen tarihlerde evleri teslim etmek, inşaatlara devam etmek ve bu süreçte ev sahiplerini bilgilendirmek yerine ortadan kaybolmaları oldukça yaygın. Açılan davalar, yapılan şikayetler sonuç vermiyor ve birçok kimse ne evlerine sahip olabiliyor ne de ödemelerini geri alabiliyor. Konutları bitirmeden, hatta başlamadan ortadan kaybolan ofislerine, telefonlarına ulaşılamayan şirketleri durdurabilecek herhangi bir süreç bulunmuyor.
Irina Lazur ve Dumıru Lazur; inşaat firmalarının hesap verebilirliklerini artırmak için firmaların bilgilerini paylaşmamasını önleyecek şeffaf bir sistem oluşturdular. -LaEtaj- İnşaat firmalarının bilgilerinin bulunduğu sistemde ev sahibi olmak isteyenler ilgilendikleri firmayla ilgili bilgilere kolayca ulaşabiliyor. Ulaşılabilir bilgilerinin hepsini tek bir veri tabanında toplayan sistemin ayda 200 e yakın kişi ziyaret ediyor.
Proje başkent Chisinau’ na odaklanmış durumda ve sistem üzerinden 110 şirketin projelerine, yöneticilerine, sabıka kayıtlarına, şirketlerin eski projelerine ulaşılabiliyor. Dijital bir haritanın da bulunduğu sitede ziyaretçiler, yatırım yapmak istedikleri bölgeyi seçip ardından o bölgedeki inşaat şirketleri hakkında bilgi edinebiliyorlar.Tüm ziyaretçiler inşaat şirketleri ve yaptıkları yatırımlarla ilgili deneyimlerini yine site üzerinden paylaşabiliyor.
Moldova için bu online sistem sağladığı bilgi akışı ve açıklık ile bir ilk. Ev sahibi olmak isteyenler sisteme kayıtlı olan şirketlerle ilgili gerekli araştırmaları yapıp kararlarını verebiliyor.Dolandırıcılık ve inşaat sektöründeki yolsuzluklar bu şekilde oluşturulan bilgi ağı ile önlenmeye çalışılıyor.
Doğruyu Söyle!
Çocukları ve kendisi için daha adil bir Liberya düşleyen Lawrence yolsuzlukla mücadelede öğrencilerin karşılaştıkları sıkıntılara karşı bir çözüm yolu geliştirdi.
Liberya’da öğrencilerin yüksek notlar için cinsel istismara maruz bırakılması ya da öğretmenlere rüşvet verilmesinin artık meşru bir hal almış durumda. Karşılaştıkları haksızlıklara ve istismarlara rağmen kimsenin harekete geçmemesi, güvenilir bir kurumun sistemin olmayışı öğrencilerin seslerini duyurabilecekleri yönündeki umutlarını tüketmiş durumda. Lise öğrencileri Liberyalıların birçoğu gibi yolsuzluklara karşı susmaya ve göz yummaya alışmış. Lawrence Yealue, Let it True projesiyle seslerini duyurmaktan korkan öğrencilerinin problemlerine çözüm arıyor.Ve kültürün bir parçası haline gelen sessiz kalmaya karşı harekete geçiyor.
Let it True aslında bir ihbar hattı.Gizli bir sms ağı ile anonim bir şekilde şikayetleri kayıt ediyor. Sms gönderen kişiye yirmi dört saat içerisinde geri dönülerek şikayetin detayları öğreniliyor ve çözüm önerileri için çalışmaya başlanıyor. Değişimin en küçük basamaktan yani okullardan başlayarak yayılacağına inanıyor Lawrence.
Sistemin TELL isimli 10 kişilik öğrenci takımları bulunuyor. Bu takımlar sayesinde sistem kendisini içeriden bizzat kullananlar -öğrenciler , okul aile birliği , veliler – tarafından yenileyebiliyor ve öğrenciler ihbar-çözüm basamaklarında da kendileri çalışabiliyor. TELL ülkenin en büyük üç lisesinde kullanılıyor ve 3500 öğrenciyi 200 de öğretmeni kapsıyor. Maliyeti oldukça az olan ve sms yoluyla herkesin ulaşımına açık olduğu için de oldukça pratik olan bu sistemi Liberya hükümeti de destekliyor ve tüm okullarda kullanımını yaygınlaştırılmaya çalışıyor.
Kaynak
http://www.transparency.org/news/feature/social_entrepreneurs_against_corruption http://innovatedevelopment.org/2014/12/09/countering-moldovan-corruption-with-citizen-engagement/ http://16iacc.org/game-changers/social-entrepreneurs/west-africa-competition/tell-it-true/
